Kadınlarda idrar kaçırma sık görülen bir problem midir?

Evet oldukça sık görülen bir durum, yaşla birlikte artış göstermektedir. 40 yaşından sonra kadınların yarısından fazlasını ilgilendiren bir sorundur. İdrar kaçırmanın önemli bir yanı da ülke ekonomilerine getirdiği yüktür. Türkiye’de bu konuda bir çalışma bulunmasa da 2007’de ABD’de yapılan bir çalışmada idrar kaçırmanın bakım ve tedavisinin yılda getirdiği maliyet 66 milyar dolar olarak saptanmış.

İdrar kaçırma nasıl oluyor, tipleri var mıdır, hangi faktörler bunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır?

İdrar kaçırmanın çok değişik nedenleri vardır ancak iki ana başlık altında toplayabiliriz. Birincisi, bizim aşını aktif mesane dediğimiz idrara aşın sıkışma hissi ile birlikte tuvalete gidinceye kadar idrar yetiştiremeyip kaçırma durumu, ikincisi de oturup kalkma, eşya taşıma, öksürme, kahkaha atma ile gerçekleşen idrar kaçırmadır ki biz buna da stres tipi idrar kaçırma diyoruz. İdrar kaçıran hastaların üçte birinde ise bu iki tip idrar kaçırma birlikte bulunuyor. Çok sayıda doğum, doğum öncesi ve sonrası pelvik taban kaslarını kuvvetlendirici egzersizlerin ihmal edilmesi, obezite ve sigara içilmesi bunların ortaya çıkmasında önemli rol oynamaktadır. Tabii aile öyküsü, ırk, geçirilmiş ameliyatlar ve menopoza bağlı östrojen azalması gibi başka pek çok neden sayabiliriz.

İdrar kaçırma kadınların yaşam kalitesini nasıl etkiliyor, tedavileri nedir?

Kesinlikle yaşam kalitesi üzerine çok büyük etkisi vardır. Pek çok hastamızın yaşamlarını bunun üzerine kurguladığını görüyoruz. Kişiyi sosyal izolasyona ve hatta depresyona kadar götüren bir durumdur. İdrar kaçırma ve sıkışma, kadınların %40’ında cinsel yaşamlarını ciddi olarak etkilenmektedir. Yapılan bir çalışma da kadınların %25’inin cinsel ilişki sırasında idrar kaçırdığını ortaya koymaktadır. İyi haber ise tedavilerinin mümkün olması. Biz kadın ürolojisi ile uğraşan ürologlar hastayı detaylı olarak değerlendirdikten sonra sıkışma tipi idrar kaçırma tanısı koyarsak ilk önce hastanın yaşantısı ile ilgili bazı müdahalelerde bulunuyoruz (kafeinli içeceklerin azaltılması, kilo verilmesi gibi), daha sonra pelvik tabanını kuvvetlendirici egzersizleri öğretiyoruz. Bir de sıkışma hissini nasıl kontrol edebileceğini anlatıyoruz, yani mesaneyi yeniden eğitiyoruz.

Sıkışma tipi idrar kaçırma da kullanılan ilaçlar nedir?

Evet şu anda bu konuda çok önemli bir ilaç endüstrisi mevcut ve yoğun olarak bu rahatsızlık ile ilgili yeni ilaç geliştiriyorlar. Şu anda yan etkileri çok az olan çok etkili ilaçlarımız var ancak ilaçların etkili olmadığı durumlarda da mesaneye işlem yapıyoruz.

Yapılacak işlem, etkili bir yöntem midir?

Evet çok etkili bir yöntem, ilaçlara yanıt alamadığımız durumlarda mesane kasının içerisine 100-200 ünite 20-30 değişik yere yapıyoruz. Günübirlik bir işlem, hastanın hastanede yatmasına gerek olmuyor ve lokal anestezi altında yapılabiliyor. işlemden sonra hastalann ilaç kullanmasına gerek kalmıyor. Bu uygulamanın bir dezavantajı yılda bir tekrar edilmeye ihtiyaç var çünkü etkisi pek çok diğer işlem uygulamalarında olduğu gibi geçici oluyor.

Egzersiz ve öksürme ile ortaya çıkan idrar kaçırmanın tedavisi nedir?

Halk arasında bu şikayetlerin geçmesi için yapılan ameliyatların başarısız olduğu konusunda bir kanı var. Evet strese bağlı idrar kaçırmada pelvik taban egzersizleri, kilo verme gibi yöntemler ile yanıt alamıyorsak cerrahi müdahale uyguluyoruz. Eskiden yapılan bazı uygulamalarda sonuçlar çok yüz güldürücü değildi. Ancak şu anda uyguladığımız orta üretra askı ameliyatları ile yüzde doksanın üzerinde uzun süreli başarı sağlıyoruz. Bu ameliyatlar yarım saati geçmeyen günü birlik ameliyatlardır. Tabii bu cerrahiler konusunda tecrübesi olan, kadın ürolojisi ile uğraşan hekimler tarafından yapılması başarıyı artıran ve komplikasyonları azaltan çok önemli bir faktördür. Benim de kurucularından birisi olduğum Kontinans Derneğimiz bu cerrahilerin yeni yetişen kadı Uroloji sine gönül vermiş genç ürologlara öğretilmesi konusunda yoğun çaba sarfetmektedir.