SAĞLIK HARİTANIZI OLUŞTURUN

Bilgiye ulaşmanın kolay olduğu bu günlerde bilmekten ve okuyup geçmekten çok sağlığınız üzerine düşünmek, plan ve ölçümleme yapmanın, yani somut adımlar atmanın kritik önemi var.

Biraz sağlık okuryazarlığıyla birlikte hekiminizle koruyucu amaçlı sağlık tutumlarınızı, sağlık değerlerinizi kapsamlı kayıt altına almasını isteyin. Ya da siz kaydedin. Mutlaka yaşamınız üzerine düşünün, mutlaka yazın, mutlaka periyodik takip edin.

Zihninizde sağlığınız için” ölçüm ve veri sistemi oluşturun ve harekete geçin! Önce durum tespiti yapın, sonra kişisel hedefleriniz belirleyin. Değerlerinizi, yaşam tarzınızı yazın, kayıt altına alın, zamanla gözden geçirin. Bedeniniz ve yaşamınızda iç içe geçmiş etkileşim ve değişimleri, zihninizde kişisel sağlık haritasına dönüştürmüş olacaksınız. Biraz sabırlı ve titiz gayretinizle sağlık konusunda karar alma süreçlerinizi, tutumlarınızı tanımış olacaksınız. Farkındalık! Bu sağlığınız için çok şeydir.

İlk yapılacak olan sağlığınız için kriterler belirlemek, parametreler ve ölçümler yapmaktır. Bu kriterler genişletilebilir. Sosyal, ekonomik, kültürel durum ve imkanlara uygun hareket edin. Fakat önemli olan ilk adımları atmaktır. Yani durumuzu gözden geçirin ve kaydedin. Zihninizde bir yol haritası oluşsun.

Beslenme açısından sağlık performans oranı en iyiler ceviz, çiğ badem, tuzsuz kabak çekirdeği, tüm ulaşılabilir taze yeşillikler, zeytinyağı, limon, avokado, kırmızı pancar, lahana brokoli, sebze yemekleri, kaliteli yumurta ve kaliteli protein kaynaklarıdır. Burada dikkat edilmesi gereken, doğal, mevsiminde, renkli, çok çeşit içeren beslenmeye çalışmaktır. Kaliteli beslenmeyi yerel pazarlara giderek zenginleştirebilir, en az miktarda, taze, mevsiminde ürünleri tüketme alışkanlığı edinebilirsiniz.

Davranış açısından sağlık performansını artıran en iyi kavramalar ve alışkanlıklar; az ve kaliteli tüketmek, 14-15 saati bulan uzun açlık, şeker, ekmek, hamur işi içeren rafine karbonhidratı azaltmak veya kesmek, spor ayakkabı ile yürüyüş veya evde basit hareketleri düzenli yapmak, iyi uykuyu planlamak ve gerçekleştirmek, rahat ettiğiniz sosyal ortamlardan beslenmek, Mayıs-Ekim ayları arasında, öğlen 15-20 dakika açık havaya ve güneşe çıkmak, aşırı iş yoğunluğu ve stresin farkına varıp azaltmak ve mümkünse sürdürmemek, sigarayı kesmek, alkolü makul ve en az seviyede tüketmek ve ruh sağlığınız açısından sizin için keyifli anları keşfetmektir.

Ölçüm performans en yüksek değerler ise şöyle sıralanabilir; 120/80 mmHg tansiyon hedefi, göbek çevresinin yağlanmaması, açlık şekeri, karaciğer böbrek ve kolesterol testleri, ürik asit, hsCrp, b12, folik asit magnezyum, 25OH D-vitamini.

Yukarıdaki parametreleri hekiminizle beraber kişisel risklerinize göre kişiye özel periyodik olarak ele alın, analiz edin. Hekiminizden yukarıda bahsedilen yaşam tarzınızı, kan değerlerinizle gösteren epikrizi mutlaka isteyin. Bu basit kriterleri kayıt ve gözlem altına alarak bir nevi “bilgilenmek, korumak, geliştirme” amaçlı sağlık sigortanızı biraz gayret ve disiplinle gerçekleştirmiş olursunuz.

Yapabildiklerinize sağlık kayıt formunuz olan epikriz üzerinde tikler atın, notlar alın. Üç veya altı ay sonra bu karşılaştırmaları yenileyin, yaşamınız üzerine düşünün. Süreci ve kriterlerinizi zamanla, yılda bir kez gibi daha uzun aralıklarla gerçekleştirebilirsiniz. Yaşam tarzı ve farkında olma süreçlerinde bu uygulamalara dikkat ederek, hekiminizin desteğiyle yetkinleşmiş olacaksınız. Yaşamınız içinde sağlık bilinci kavramını pratik ve bilimsel yanlarıyla hekiminizin destek ve bilgisiyle, daha çok bilgilenerek ama “kendiniz” gerçekleştirin. Yaşamınızı, ihtiyaçlarınızı, gündelik alışkanlık, zorunluluk ve pozisyonunuza göre değişen ölçülerde ve dozlarda en iyi siz düzenleyebilir ve organize edebilirsiniz.

Dr. Mücahit Altuntaş – İç Hastalıkları Uzmanı